คอร์ส การดําเนินงานทางกฏหมายและกระบวนการยุติธรรมกรณีความรุนแรงในครอบครัวและความรุนแรงในชีวิตคู่
โมดูลที่ 4 - ข้อควรรู้ทางกฎหมายหากผู้เสียหายต้องการดำเนินคดี
บทเรียนที่ 2 - การเตรียมหลักฐานเมื่อจะไปแจ้งความร้องทุกข์
ในการแจ้งความ พยานหลักฐานที่สามารถนำมาประกอบได้มีสามรูปแบบ คือ พยานวัตถุ พยานเอกสาร และพยานบุคคล
- มาตรา 238 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา วางหลักไว้ว่า พยานเอกสารต้องอ้างต้นฉบับเอกสาร หากไม่สามารถหาต้นฉบับได้ สามารถใช้วิธีการรับรองสำเนาถูกต้อง หรืออ้างพยานบุคคลที่รู้ข้อความ กรณีเอกสารหนังสือราชการ สามารถใช้สำเนาที่เจ้าหน้าที่รับร้องว่าถูกต้องแทนต้นฉบับ
- เอกสารที่แสดงความสัมพันธ์ เช่น ทะเบียนสมรส ภาพถ่ายครอบครัว เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์การเป็นบุคคลในครอบครัว อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ไม่จดทะเบียนแต่อยู่กินกันฉันสามีภรรยาก็มีสิทธิได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายและขอคุ้มครองสวัสดิภาพ
- ภาพถ่ายบาดแผล
- คลิปวิดีโอเหตุการณ์
- หลักฐานการสื่อสารทางสื่อออนไลน์ เช่น ไลน์ เฟสบุ๊ค
- ใบรับรองแพทย์
ในการขอพยานหลักฐานหรือคำรับรองจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์ มาตรา 243 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา วางหลักไว้ว่า ผู้ใดโดยอาชีพหรือมิใช่ก็ตามมีความเชี่ยวชาญในการใด ๆ เช่น ในทางวิทยาศาสตร์ ศิลปะ ฝีมือ พาณิชยการ การแพทย์ หรือกฎหมายต่างประเทศ และความเห็นของผู้นั้นอาจมีประโยชน์ในการวินิจฉัยคดี ในการสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา อาจให้บุคคลนั้นเป็นพยานในเรื่องต่าง ๆ เป็นต้นว่า ตรวจร่างกายหรือจิตของผู้เสียหาย ผู้ต้องหาหรือจําเลย ตรวจลายมือ ทําการทดลองหรือกิจการอย่างอื่น ๆ ผู้เชี่ยวชาญอาจทําความเห็นเป็นหนังสือก็ได้ แต่ต้องส่งสําเนาหนังสือดังกล่าวให้ศาลและคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งทราบ
- พยานบุคคล ผู้เสียหายเป็นพยานปากเดียวย่อมเพียงพอแล้ว หากมีพยานบุคคลอื่น ๆ ด้วยก็ช่วยให้มีน้ำหนักมากขึ้น
- ใบแจ้งความในคดีก่อน (ถ้ามี)
นอกจากนี้ผู้เสียหายอาจลองเรียบเรียงเหตุการณ์เป็นเอกสารก่อน เพื่อป้องกันการถามข้อมูลซ้ำซ้อน พนักงานเจ้าหน้าที่ควรมีบทบาทสำคัญในการช่วยอำนวยความสะดวกให้กับผู้เสียหาย และไม่ให้เกิดการซักถามที่อาจส่งผลกระทบต่อจิตใจอย่างร้ายแรงแก่ผู้ถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว
ข้อควรระวัง:
ความรุนแรงในครอบครัวมีความละเอียดอ่อน ซับซ้อน ผู้เสียหายอาจไม่สามารถรวบรวมหลักฐานได้ด้วยตัวเอง พนักงานเจ้าหน้าที่และพนักงานสอบสวนควรทำงานอย่างระมัดระวัง ให้มีการประสานงานให้ตำรวจฝ่ายสืบสวนทำหน้าที่ติดตามหาพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้อง