คอร์ส แนวทางเบื้องต้นในการทำงานกับผู้ถูกกระทำความรุนแรงในครอบครัว
โมดูลที่ 1 - สภาวะทางจิตใจ ปฏิกิริยาทั่วไปที่เกิดขึ้นกับผู้เสียหาย และการให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น
บทเรียนที่ 5 - การดูแลสุขภาพจิตใจในสภาวะฉุกเฉิน
เรามักเคยได้ยินหลักการการปฐมพยาบาลทางกายในภาวะฉุกเฉิน เช่น การปั๊มหัวใจ การผายปอด การห้ามเลือดและอื่น ๆ จิตใจของคนเราที่เจอกับสถานการณ์ฉุกเฉินก็ต้องการการปฐมพยาบาลเช่นเดียวกัน
ความรุนแรงทุกรูปแบบมักมีผลต่อสภาพจิตใจ ก่อให้เกิดบาดแผลทางใจหรือ Trauma และภาวะผิดปกติทางอารมณ์อื่น ๆ ยิ่งหากผู้เสียหายจำเป็นต้องเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม ความเครียดระหว่างกระบวนการดังกล่าวอาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้ผู้เสียหายรู้สึกตกอยู่ในอันตราย และมีปฏิกิริยาตอบสนองในลักษณะต่าง ๆ ซึ่งอาจร้ายแรงถึงขั้นทำร้ายตนเองหรือพยายามฆ่าตัวตาย ในกรณีนี้ แนวทางการปฐมพยาบาลทางจิตใจที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้มีหลายแนวทาง แต่ละแนวทางมีความคล้ายคลึงกัน ยกตัวอย่างเช่น
1.หลักการ ALGEE(6)
หลักการ ALGEE ไม่ใช่การวินิจฉัยโรคหรือการรักษาโรค แต่คือแนวทางให้การสนับสนุนผู้ที่กำลังตกอยู่ในสถานการณ์ฉุกเฉินทางด้านจิตใจ
องค์ประกอบของ ALGEE มีดังนี้
- A หมายถึง การประเมินความเสี่ยง (Assess) ในเรื่องการฆ่าตัวตายหรือทำร้ายผู้อื่น
- L หมายถึง การฟังโดยไม่ตัดสิน (Listen) รวมถึงการฟังโดยไม่สั่งสอน เช่น ไม่สอนว่าห้ามทำร้ายตัวเองและทำร้ายผู้อื่น หรือไม่ยกคำสอนทางศาสนามาขู่ให้กลัวความตาย เป็นต้น
- G หมายถึง การให้ความมั่นใจและให้ข้อมูล (Give reassurance and information)
- E หมายถึง สนับสนุนให้ผู้เสียหายได้รับความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ (Encourage the person to seek appropriate professional help)
- E หมายถึง สนับสนุนให้ผู้เสียหายมองหาเครือข่ายสนับสนุน หรือ Support system ที่อาจมีอยู่รอบตัว และวางแผนการรับมือเมื่อจิตใจตกอยู่ในสภาวะฉุกเฉินอีกครั้ง (Encourage the person to seek self-help and other support strategies)
หลักการ ALGEE ไม่จำเป็นต้องทำตามขั้นตอนเรียงลำดับไปทีละขั้น แต่สามารถประยุกต์ใช้ตามสถานการณ์หรือทำมากกว่าหนึ่งขั้นตอนไปพร้อม ๆ กันได้ ทั้งนี้ ทักษะการปฐมพยาบาลทางจิตใจเป็นทักษะการทำงานที่สำคัญ ผู้ปฏิบัติงานจึงควรเรียนรู้และฝึกฝนอย่างเป็นระบบเพื่อรับใบประกาศนียบัตรเพิ่มเติมเช่นเดียวกับการปฐมพยาบาลทางกาย
2. หลักการ 3 ส โดยกรมสุขภาพจิต
หลักการ 3 ส ประกอบด้วย
- ส 1 สอดส่อง มองหา – มองหาคนที่ต้องการความช่วยเหลือ และกลุ่มผู้อาจได้รับผลกระทบทางจิตใจมากกว่าปกติ
- ส 2 ใส่ใจ – รับฟัง ฟังอย่างตั้งใจและมีสติ
- ส 3 ส่งต่อ – เชื่อมโยง ส่งต่อผู้เสียหายให้ได้รับบริการจากหน่วยงานที่เชี่ยวชาญ
(6) Mental Health First Aids Canada, Hamilton Health Sciences, 2016.
ยินดีด้วย คุณจบโมดูล 1: สภาวะทางจิตใจ ปฏิกิริยาทั่วไปที่เกิดขึ้นกับผู้เสียหาย และการให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น แล้ว
โมดูลต่อไป >การฟัง
